Sorun Çözmeyi Öğrenmeli !

Foto: Kıvanç U.
Paris-Disneyland

Cumhuriyet gazetesinin, Hafta Sonu ekinde gazeteci Figen Atalay'ın hazırladığı bir çocık bölümü vardır. Her hafta çocuk eğitimi ile ilgili sade bir anlatım ile güzel yazılar yazar. Bugünkü yazısı çocukların sorun çözmedeki becerileri hakkında .
.................
Diyor ki;
" Çocuğumla ilgili en büyük beklentilerimden biri haksızlığa uğradığında kendini savunabilmesi ve karşısına çıkan sorunları kendi başına çözebilmesidir. Ancak neyazık ki sık sık kullandığım "haydi geç kalacaksın", " hırkanı okulda unutma", "ödev defterini çantana koydun mu?", "Yemeğini bitir", " kalem kutunda eksik var mı?" gibi cümlelerle ona , "Sorunlarını sen değil, ben çözerim" mesajını vermişim ! "
Ne kadar tanıdık cümleler değil mi? Sabah kalktığında sanki bilmiyor, biz de ona "kalk yüzünü yıka ve dişlerini fırçala " diyoruz. Servisinin geleceği sanki süpriz , "bak servisin gelecek geç kalacaksın " diyoruz. Kendimizi de bu uyarıları yapma konusunda " O daha küçük " diye hakklı çıkarıyoruz.
Figen Atalay bu konuyla ilgili olarak Ekin Koleji Psikolojik Danışmalık ve Rehberlik Bölüm Başkanı Rezan Turhan 'dan şu açıklamayı almış. Aynen aktarıyorum.
"Sorun çözebilme bir beceridir, öğrenilebilir ve çocuklara kazandırılabilir. Özellikle küçük yaşlarda başlayarak ve onun karar verme alanında olan konularda bu çalışmalar yapılabilir.
Çocuk sınırları tanımlanmış ortamlarda ve beslenme uyku, arkadaşlık, öğrenme, ders çalışma gibi bireysel alanında olan konularda ; seçme, erteleme, karar verme, değerlendirme gibi sorun çözme becerileri kazanabilir.
Eğer anne kaygılı, beklentili davranmıyorsa çocuk doğduğu günden başlayarak ihtiyaçlarının ve tarzının ipuçlarını annesine verir. Burada annenin duygu okuma, aynalama ve kendi duygusu ile başetme becerisi önemlidir. Duyguları anlaşılanve doğru geri bildirim alan çocuklar, onları tanımlamada deneyimler kazanabilir. Bu deneyimler, çocuklara kendisini ve başkasını anlamada, sorun çözmede kolaylık sağlar."
" Sorun çözme becerileri ile ilgili hazırlanan programlarda, belli bir basamağı içeren konular; oyunlar, öyküler, kuklalar, rol oynama yöntemi, yaşantılar kullanılarak etkinlikler oluşturulabilir. Etkinliklerde seçilen konular kadar kullanılan dil de önemlidir. Etkili sorun çözme becerisi aynı zamanda bazı sözcükleri yerinde kullanmak da demektir.
Örnek
Çocuk:" Anne okulda arkadaşlarım beni oyunlarına almıyor.
Anne:" Neden öğretmenlerine söylemiyorsun? yerine ;
Anne:" Bütün arkadaşların mı yoksa bazı arkadaşların mı?
Bu iki sözcük sorunu hem çocuğun alanında bırakabilir hem de sorunun çözülebilirliğinin kapısını aralayabilir. Ayrıca çocuk anlaşılmanın rahatlığıyla konuya daha olumlu bakabilir.
Örnek:
Siz kadeşi ile konuşurken çocuğunuz, kendisinin de dinlenmesini isteyebilir.
"Görmüyor musun kardeşinle konuşuyorum? " yerine sakin ve kabul edici bir tutumla,
"Sence şimdi hem kardeşini hem de seni dinleyebilir miyim?
dendiğinde kendi davranışı ile ilgili düşünmesi ve karar vermesi için ona fırsat tanınmış olur.
Sorun çözme becerisinin altyapısını oluşturan beceriler.
Kendisinin ve diğerlerinin duygularını anlama.
Diğer kişinin bakış açısını dikkate alma.
Birden fazla çözüm yolu düşünme.
Her çözüm yolunun sonuçlarını dikkate alma.
Hangi çözüm yolunun seçileceğine karar verme.
Kararlı ve sabırlı bir tutum geliştirme.
Sorumluluk geliştirme.
.............................
Yazı bu şekilde bitiyor. Sizinle de paylaşmak istedim.