Dis Bakiminda Dogru Bildigimiz Yanlislar !

Sevgili Dr.Sema Pekiyi sitemizde 1997 yilindan bu yana faaliyet gosteren bir dis hekimi. Sadece bizim siteden gelmiyor hastalari. Kulaktan kulaga yayilan hakli mesleki unu nedeniyle cok yogun bir tempoda ama her daim guleryuzuyle calisiyor.

Biz ailecek onun hastasiyiz. Sadece bizler degil , bu sitede oturuyorken kendisine tedavi olanlar , siteden ayrilsa bile onun hastasi olmaya devam ederler.

Yogun temposuna ragmen , bana degerli vaktini ayirdi. Ben de ona dis hekimi olmaya nasil karar verdigini ve baslangicta yasadigi zorluklari sordum .

O yine hekimligini de konusturdu ve esas olarak dis bakimindaki dogru bildigimiz yanlislari tek tek anlatti ve duzeltme yollarini paylasti bu satirlarda ! Kendisine tekrar cok tesekkur ediyorum.

Nuriye Uslu-Dis hekimi olmak hayaliniz miydi ?

Dr.Sema Pekiyi-Hep meslegi sevmek denir ya ,universite sinavinda ilk tercihimdi ve bolumume ikincilik ile girdim. Puanim Turkiyedeki butun tip fakultelerine yetiyordu . Ama ben gercekten dis hekimi olmak istedigim icin dis hekimi oldum.

N.U.-Ne guzel , cok sanslisiniz . Ama tabi cok calisarak kazanilmis bir sans sizinki.

Dr.Sema Pekiyi- Bizim avantajimiz okudugumuz seyi yapiyoruz. Muayenehane acmak gercegi ile egitiliyoruz. Ona gore el becerilerimizi gelistiriyoruz. Niyetim hep bu yonde idi. Tabiki baslangicta bazi , ufak tefek hayal kirikliklari oldu. Bu sitede ilk muayenehane actigim zaman bana -acamazsiniz -dendi site yonetimi trafindan. Nedenini sordum -cunku dis kliniktir - dendi. Muayenehane izni tabi degildir ama dis klinigi buna girmez dendi ve bunu yonetimdeki gazeteciler soyluyor. Ne kadar cahilane bir yaklasim. Bir dis hekiminin doktor oldugunu , muhayenehanesinin de, bir doktor muhayenehanesi statusunde oldugundan bile haberleri yok. Yil 1997 -98 'ler ...

Yaklasim ne kadar bozuk. Bu tip direnclerin getirdigi hayal kirikliklari oldu . Sonucta isimi seviyordum, calistim .Hala daha ogrenmek istedigim cok sey , almak istedigim bir cok cihaz var. Ama muhayenehaneyi de teknoloji coplugune dondurmemek lazim. Bana ve hastalarima getirecegi faydalar, yenilikler neler ? Hizmet kalitemi ne yonde arttirir, diye suzgecten gecirir, ona gore yatirim kararimi veririm her zaman.

Nuriye Uslu- Kongrelere katilir misiniz ?

Sema Pekiyi- Elbette, kongrelere katilmayi , o yonde harcamalar yapmayi tercih ederim, cok da onemserim . O da donuyor tabi arti deger olarak zaten . Mesleki cok fazla arastirma yapiliyor. Son katildigim kongrede ogrendik ki , kanal tedavisinde uluslar arasi camiaya gore Turkiye cok daha onde. Cunku disler berbat olunca dis hekimligine gidiliyor, arastirilma yapilacak hasta gani. 20 yilik dis hekimiyim, mezun oldugumdan bu yana kanal tedavisinde en az 20 kere degismistir sistem .

Dogru Dis Bakimi Kisinin Agiz Yapisina Cok Baglidir.

N.U- Ideal dis bakimi nasil olmalidir?

S.P.-Ideal dis bakimi , cok kisiye ozeldir . Mesela bir kisinin dislerindeki girinti ve cikintilari cok derindir. Tukurugu cok kivamlidir, az su iciyordur.Tukurugun tamponlayici etkisi azdir, tukuruk biraz aside yakindir. Yani bu kisinin o zaman cok fircalamasi lazimdir. Ya da yedigi gidalar genelde daha dise yapisip kalan turdedir, mesela biskuviler, kekler....

N.U.-Sekerler ?

S.P.- Sadece seker degil, karbonhidartli ve dise yapisip kalan seyleri tuketenler daha fazla fircalamalidir.

N.U.-Yaninda cerez merez bulunduran, devamli atistiranlar ...

S.P.-Yani, mesela bir dilim tereyagli ekmek, uzerine recel surulmemis beyaz ekmek, bir kucuk madlen cikolatadan daha fazla curuk yapici etkiye sahip. Toplum Arastirmasi sonuclarindan biridir bu. Cunku biskuviler , ekmekler, tuzlu bile olsa dahi curuge neden oluyor. Cunku sadece gidanin kendisi degil, gidanin orada kalma suresi de cok onemli.

Mesela , bir kisi var kahvalti etmez bile , ya da hafif bir kahvalti eder . 3-4 saat kadar ise dalip yemek yemeyen insanlar var. Ya da yese de iste salatalar veya asitsiz seyler yer, cok su icer. Birde agiz yapisi curuge cok yatkin olan insanlar vardir. Bunu suna benzetebiliriz, yagli saclari olan birisiyle kuru tip sacli olan kisilerin yikama rutinleri farkli olacaktir. Ayni sampuani kullanamazlar ve farkli araliklarla saclarini yikarlar.

Ama en ideali , bir hekime gidip ben nasil bakmaliyim diye danismasidir. Hekim once bir disleri temizler, muayene eder ve agiz yapisina gore tavsiyede bulunur. Tavsiyelerinin etkisini 3 ay sonraki kontrolunde anlar. Der ki -az fircaliyorsun, soyle soyle yap - , durum iyiyse -yeterli ne yapiyorsan devam et ! - der.

Gecenlerde cok sasirdigim bir durumla karsilastim. Iki cocugunu bana getiren bir anne ilki icin -bu hic fircalamiyor, bakmiyor , kimbilir agzinda kac curuk var- diye sikayette bulundu. Diger cocugunun ise dislerine cok iyi baktigini soyluyordu. Cok iyi bakan cocugun agzinda curuk doluydu, neredeyse hic bakmayan cocugun agiz icindeki fissurleri bile temizdi.

iki ihtimal var , ya curuge yatkin olmak ve/veya dislerini fircaladiginda , gunde bir defa da olsa oyle iyi fircaliyordur ki, digeri 3 defa da onun kadar iyi temizliyemiyordur.

Dis Fircasini Dogru Sekilde Kullanmamak Yapilan En Temel Hata !

Dis fircasini yanlis tutmak, en yogun yapilan hata. Ilk fircayi islatmak ile ise baslanir, bunu yapmayin! Fircanin temizleme etkisini cok geriletirsiniz. Firca agiza girdiginde kuru olmalidir. Dogru sekilde fircalayamazsaniz istediginiz kadar fircalayin, istediginiz sonuc alamazsiniz. Fircalamak tek basina koruyucu degil, dis fircasinla temizlediginiz yerleri biraz tukurukle veya bir elma ile bile temizleyebiliyorsunuz ama iple temizlediginiz ara yuzleri firca ile dahi temizleyemiyorsunuz. Ip curukten korunmada cok onemli bir yol.

N.U.-Ben ipi hemen hemen hic kullanamiyorum. Aslinda gerek yokmus gibi geliyor.

S.P.-Ip kullandiginizda aralarindan bir seyler cikiyor mu ?

N.U.- Cikiyor ama pek fazla degil.

S.P-Ama iste tam da onlar gozle gorulmeyen bakteri plaklaridir ve curuk yapar. Fazla , az onemli degil, , sadece dise takilmis koca koca gidalar dusunmeyin, mikroorganizma adi uzerinde . Ip kullanamayanlara ben 'agiz duslerini' oneriyorum. Onlar da guzel temizler, ip kadar olmasada ipe yakin temizler agiz duslari.

N.U.- Ben minik fircalardan kullanmistim bir ara, kendine ait sapida var. Tek bir dis firca halinde adeta...

S.P- Aralara mi giriyor ?

N.U.-Evet, arkalarda bilhassa daha rahat kullanabiliyorum.

S.P-Bir yontem bulmussunuz sonucta, dislerinizi temizliyorsunuz.

N.U. Ben bir de firca ile kavga eder gibi fircaliyorum,

Fircalamak Usturupluca Disleri Supurme Isidir !

S.P.- Siz dislerinizi ovaliyorsunuz. Aslinda fircalamak, firca ile ustrupluca supurme isidir. Dikkatlice diste kalan gidalari disari dogru supurmektir .

N.U.- Aslinda ben o dediginizi yapigimi dusunuyordum.

S.P.—Ovaladiginizda diplere iterseniz mikroorganizmalari . Siz bastiriyorsunuz, bastirirsaniz dis etlerinize zarar verirsiniz.

N.U.- Nasil anlayacagim dis etlerime zarar verdigimi ?

S.P.-Hissedersiniz, dis etlerinde yaralar, kizarikliklar , hassasiyetler olusur. Ip kullanirken de yalnis kullanimla cok karsilasiyoruz. Aliyorlar ipi o disin arasi , bu disin arasi , ipin ayni bolgesi ile butun agzi temizlediklerini saniyorlar. Oysa her bir dis arasini ipin temiz bir yeni bolumu ile temizlemeleri gerekir.

N. U.-Oyle mi!

S.P.-Tabi ki, cunku o dis araliginda bir curuk varsa siz onu her yere ekersiniz, tasirsiniz. Agizda curuk yapan mikro organizmalar vardir zaten, agizin florasinda vardir. Ama curuk de oldugunda bunlarin sayisi artar. Siz onu bolca alip, digerlerinin arasina ekiyorsunuz.

N.U.- Yani suradaki disimin sahip oldugu kimya ile …

S.P.- Kimya demiyelim de , eger orada bir curuk varsa ve farkinda degilseniz , diger dislerinize bulastirirsiniz.

N.U- O zaman ben bu cahilligimle ip kullnmayarak bu tehlikeyi de kendi adima ortadan kaldirmisim. Kotunun iyisi durumu ! Kulanacagimiz ipin oldukca uzun olmasi gerekiyor sanirim.

S.P.- Soyle iki omzumuzun arasindaki mesafe kadar diyebiliriz. Kaydirarak disleri temizlemek gerekir. Zanneder ki insanlar , disler arasindaki ucgenin tepesine kadar girmeli .Oysa ucgenin iki tarafi vardir, bir bir tarafi, bir diger tarafi temizlenip oyle cikilmali. Ip kirli mi cikti, ipi biraz kaydirip o aralik tekrar temizlenmeli, ip temiz cikana kadar. Disi kanatmadan yapilmali bu islem tabiki. Zamanla , yapa yapa kanatmadan yapmaya da alisiyor insanlar.

Ideal Olan Fircanin Her Fircalama Oncesinde Kupkuru Olmasidir !

S.P.- Dis fircasini islatir insanlar, macunu cok koyarlar. Fircanin temizleme , supurme etkisini bitirirsiniz. Bakin mesala gunde iki kez dis fircaliyorsaniz, iki adet dis fircaniz olmalidir. Peridontoloji derneginin verdigi bir bilgidir bu. Uc defa fircaliyorsaniz uc adet firca kullanmaniz gerekir. Cunku bir sonraki fircalamaya kadar kurumasi icin 24 saat gerekir. Kuru firca guzel temizler. Siz macunu koydunuz , suyu tuttunuz, etkisi neredeyse bitti ! Fircaniz kuru olacak, agizinizda kopuk biriktikce tukureceksiniz. Durulama , calkalama en son . Siz dislerinizi supurmelisiniz , dis fircalama, ovalamak degil, parlatmak degil, disi supurmek demektir.

Sonra da sira dilin supurulmesine gelir. Herkesin bulantisinin basladigi bir sinir vardir.Kimisi anca dilinin ucunu supurebilir, kimisi hic degdiremez, Onlar uzuldugun hastalardir. Kimisi ise dilinin kokune kadar gidebilir. Agiz kokusunun da genelde kaynagi budur. Hali superur gubi dil supurulecek. !

Ben tedavisi sirasinda hastaya agizinizi calkalayin diyorum. Aliyor suyu agzina , hemen tukuruyor. Gitmesi gereken butun pat dislerde hala . Suyunda bir temizleme gucu var. Basinc cok onemlidir. Tazyik yaptirmak lazim. Bu suna benzer, ornegin kirli bir arabanin uzerinden bir kova suyun yavasca dokmenin ne faydasi vardir? Oysa kompresorlu suyun etkisi ile arabayi gayet guzel yikayabilirsiniz. Dis icinde aynisi gecerlidir.

N.U.-O zaman ideal olan hepimizin birden fazla firca edinmesi. Hem fircalarinda omru uzamis olur degil mi?.

S.P. Zaten fircalarda simdi indikatorlu , uzerleri asindigi zaman kendini belli ediyor.

N.U.- Macunlar konusunda neler soylemek ister siniz?

Dislerinizde Ozel Bir Sorun Yoksa, Abartili Ozellikleri Olan Macunlari Kullanmaniz Gerekmez !

S.P.- Ben macunda marka belirtme yanlisi degilim. Dislerde hassasiyet varsa , dis minelerinde , dis gicirdatmalari nedeniyle, dis eti cekilmelerine bagli, o zaman kokusu hosa giden, hassas dislere yonelik bir macun secilebilir. Bir cok kisinin bu tarz sorunu var, o nedenle cok buyuk bir pazar var. Butun firmalar cikardi hassas disler icin urunler.

Bunun disinda dis eti hastaliklarina yatkin hastalarda biraz daha klorooksidinli urunler oneriyoruz. Onun disinda normal, boyle sorunu olmayan hastalar icinse dis macununun fazla bir onemi yok.

N.U.-Cocuklar icin ne onerirsiniz ?

S.P.- Yutmuyorsa yetiskin dis macnunu kullanabilirler . 9 yasindaki bir cocuk sizin macununuzu paylasabilir. Ancak bende bir anne olarak, dis macunlari kullanirken, vucudumuz kimya deposuna donmesin diyorum. Bu gunku gazetede vardi. Neden bu kadar kanser yayginlasiyor diye bir haber, cunku vucudumuz kimya deposuna donmus. Herseyden deterjanimizdan, yiyeceklerimizde... Agiz mukozasi da cok hassas bir alandir, dusunun kalbe hemen etki etmesi istenen dil alti ilaclari var. Kana hemen karisir bu ilaclar. Simdi siz burayi bolca renkli, tatlandiricili, kokulu ,katkili seylere maruz birakirken vucudunuzu da gereksiz kimyasallarla dolduruyorsunuz. Organik dis macunlari olabilir. Eger ozel bir sebebi yoksa ben icinde fazla katkisi olmayan bir macun oneririm. Burada marka ismi vermem pek olamaz ama...

N.U.- Bir ornek verin desem ?

S.P.- O zaman “One Drop” isimli bir urun var . Almanya da uretiliyor bu urun, onda bir takim sakincali turden kimyasallar yok . Zaten bu kimyasallar icinde kesin denilmiyor ama yinede etkileri tartisiliyor. Ben bu urunu onerebilirim.

S.P.- Zaten macunun oyle cok kopurmesine gerek yok. Bu urunler bazen sampuan gibi, sabun gibi algilaniyor. Degil aslinda, yillar once disler misvakla fircalanirdi, Supurun dislerinizi, bu yeterlidir, Ama tabi biraz macun kullanmak agiza bir hosluk , ferahlik verecektir. Iste florlu ise guclendiricilik, koruyuculuk filan ekstra etkiler verebilir. Ama dedigim gibi disleri guclendirecegiz diye disleri de kimya deposuna donusturmeye de hic gerek yok.

City Farm 'in bu turde urunu varmis , Amway de bu konuda iddiali . Dogal ve az katkili urunlerden yana olmamiz gerekiyor

N.U.-Dis hekimi ziyaretleri hangi aralikta olmali ?

Cocuklarimiz Mumkun Oldugunca Erken Yasta Dis Hekimi Tanismali !

S.P.- Bir kere cocuklari 3 yasinda doktor ile tanistirmali.. Genelde bunu yuvalarda yapiyorlar, kliniklere ziyaretlerde bulunuyorlar. Bir farkindalik yaratir.

Cunku bir dis hekiminin muayenehanesinde cok fazla cihaz var, oturduklari koltuk bile , cocuklar icin urkutucu olabilir.

N.U.-Amerika'da cocuk dis kliniklerini oyle hale getirmisler ki ! Cocuk koltuga oturdugunda , agizini aciyor ve basinin ustundeki ekranda oynayan “Sponge Bob “ cizgi filmini izliyor. Burada da var mi boyle muayenehaneler ?

S.P.-Tabii, tabii ! Ben kendi muayenehanemde o kadar cocuk hastalara yonelik calismiyorum .

N.U.-Ama sizin de hatirladigim kadariyla oyuncak cuvaliniz vardi !

S.P.- Evet oradan istedikleri oyuncagi secip alabiliyorlar . Ama sadece cocuklara yonelik klinikler bizde de var uzun zamandir.

Ben 3 yasinda gormesinin su nedenle istiyorum. Cunku hersey yeni onda,. Ornegin duz yuruyen bir adamla , amuda kalkmis yuruyen bir adam ayni sasirticilikta onun icin. Ama yas 4'e 5'e gelince durum degisiyor. Yenilik gormeye daha alisiyor. Ucagi da , gemiyi de gormus olabiliyor. Erken yasta dis hekimi muayenehanesini gorurse en azindan korkutucu olmaktan cikar, sasirir gecer o kadar. Telvizyonda uzaylilari goruyor ve alisiyor. Uzaylidan korkmayan cocuk dis hekiminden korkuyor. Bilinmemezlik kalmamali. Insan bilinmeyenden korkar. Cocuklar icinde aynisi gecerli.

O nedenle 3 yasta bir tanismali. Unutmamasi icinde 3-6 ayda bir hekime getirilip - a! bak ne guzelmis kontrol oldun- diye cocugun rahatlamasi saglanabilir. Hem bazen anne-babanin soylemesinden, hekimin telkini daha cok ise yarar.Sut disleri kontrol edilip bir sorun yoksa, kalici dislerine fissur ortuculer ile koruyucular yapilabilir. Bu sekilde devam etmeli.

N.U.- Yetiskinler icin ?

S.P.- Yetiskinler icin de soyle bir sey duymustum , cok hosuma gitmisti. Almanya 'dan gelen bir gurbetci, Almanya'da 3 ayda bir dis kontrolune gitmezse sigortasinin iptal edilecegini soylemisti. Bayilmistim bu uygulamaya, sigorta sirketi muayene ucretini karsiliyor. 3 ayda bir dis doktoruna gorunenin agizinda ne olabilir ki ! Minicik bir fissur olsa bile, onun tedavi maliyeti sigorta sirketi icin nedir ki !

Biz de 6 ay luks bir sure, hadi hadi senede bir bile ideal bir sure.

N.U.- Amerika'da da cagiriyorlar, hatirlatma telefon mesajlari geliyor.

S.P.- Burada da oluyor cagiran. Sistemi oturtmuslar, bilgisayar programlari son ziyaretinin uzerinden gecen sureye gore telefonla otomatik hatirlatma yapiyor.

N.U.-Biz genelde yilda bir gidiyoruz .

S.P. Bizim ulkemiz icin iyi bir sure. Ozel bir durumu-sorunu yoksa yeterli denilebilir. Ama dedigim gibi cocuk hastalar icin bu surenin kisalmasi lazim. Cunku cocuk hastalarin agiz kosulari cabuk degisiyor. Tukettikleri gidalar agiz sagligi icin daha zararli. Bakim yetenekleri de daha zayif , dedigim gibi bu ziyaretlerin rahat gectigini de unutmamalari gerek. Her sikayetlerini anneye soylemeyebiliyorlar. Oyun arasinda disi ariyor, sonra geciyor. Soylemeyi unutuyorlar, anne yogun, baba yogun, cocuk yogun. O kurs, bu spor derken sikayetler atlanabiliyor. Ama iste 3 aylik kontrollerde butun bu sikayetler zamaninda gorulup tedavisi cok daha hafif ve korkutmadan yapilabilir.Bu nedenle cocuklari mutlaka 3 ayda bir istiyorum. Ha getiren var mi ? Az ama var!

Cocuk Hastalarda Dis Rongeni Cekim Sartlari, Radyasyon Dozu Cok Onemli !

N.U.- Peki cocuklarin dis rontgenlerinin cekilmesini nasil degerlendiriyorsunuz ?

S.P.- Simdi cocuklarda cok dusuk doz kullaniliyor. Kursun onluk bende de var sermek icin. Ailelerde troit ile ilgili kaygilar var . Ama bizdeki yetiskin rontgeninin bile 12 tanesi bir adet bas rontgeni dozundadir. Hele dijitaller dis rontgenlerinde bu miktarin ayrica 5'te birine dustugunu soyliyeyim. Ama ben gerektiginde de Panoromik dijital rontgeni daha cok tercih ediyorum. Bu islemi yapan merkezler var, oralara yonlendiriyorum. Bir defada en dusuk dozda radyasyon da , en saglikli verileri alabiliyorum.

Cok gerekli gorursem de burada cok dusuk dozda bende cekim yapiyorum. Kursun onluk mutlaka kullaniyorum. Bu gordugunuz duvarlarin arkasi kursun pilaklarla kaplidir. Tuzuge gore cok fazla rontgen cekimi yapiliyorsa bu plaklar zorunludur. Ama ben yine de koydurdum.

Ama sunu soyliyeyim benim o islem sirasinda uyguladigim radyosyonun fazlasini, cocuk evinde saatlerce bilgisayar onunde oturarak maruz kaliyor.

Buna izin veren , ne bileyim, kucucuk okul cocugunun cebine cep elefonu koyan bir zihniyet var, Cekim sirasindaki radyasyon nedir ki. !

N.U.- Halk arasinda dis tedavisinin hep pahalli oldugu dusunulur bu nedenlede kimi zaman ertelenir .Tedavi maliyetleriniz hakkinda neler soylemek istesiniz ?

S.P.- Bakin dis tedavisinde hem cok ust duzeyde bir el becerisi, hem de ust duzey bir teknik bilgi gerekir. Kullanilan malzemel pahallidir, ustune ayrica doktorluk bilgisi gerekir. Alinan egitim , sarfedilen emegi dusunurseniz aslinda ucuz bile.

N.U.-Kullandiginiz malzemeler cok pahalli !

S.P.- Bir de yurt disina gore ucuz bile. Ben de 3M'in kompozitini kullaniyorum, yurt disindaki meslekdasim da ayni urunu kullaniyor. Ben ondan daha pahalliya aldigim gibi, vergilerde bizde daha yuksek. Bizdeki iscilik de cok ucuz. Ayrica hangi ulkeye giderseniz gidin , dis tedavileri diger tedavilere gore pahallidir. El becerisi gerektiren bir tedavi oldugu icin yuksek iscilik maliyeti devreye girer.

N.U.- Sonuc olarak , herseyde oldugu gibi koruyucu hekimlik daha ucuz degil mi ?

S.P.- Elbette , 1 dolgu yerine 4 tane koruyucu nitelikteki fissur ortucu yaptirabilirsiniz.

Hepinize Saglikli Gunler